Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca yazılan 31/03/2020 tarihli “… kamu personelinin maaşından yapılan icra kesintilerine devam edilip edilmeyeceğine ve birden fazla icra dosyası olanlardan icra kesintisi bitenler için bekleyen yeni icra dosyalarına kesinti yapılıp yapılmayacağına ilişkin” yazı ile Adalet Bakanlığı’ndan görüş talebinde bulunulmuştur.

            Adalet Bakanlığı İcra İşleri Daire Başkanlığı’nın ilgili yazıya cevaben 02/04/2020 tarihli yazısında; Pandemi ilan edilen COVID-19 virüs salgını çerçevesinde yargılamaya ilişkin alınan tedbirlerden bahsedilmiştir:

• “İcra İflas Kanunu’nun “Fevkalade hallerde tatil” başlıklı 330. Maddesinde “Salgın hastalık, umumi bir musibet veya harb halinde Cumhurbaşkanı kararıyla memleketin bir kısmında veya bazı iktisadi zümreler lehine muayyen bir müddet için icra takipleri durdurulabilir.” Hükmüne yer verilmiş olup , bu hükme dayanılarak 22/03/2020 tarih ve 31076 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2279 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile “ COVID-19 salgın hastalığının ülkemizde yayılmasını önlemek amacıyla alınan tedbirler kapsamında; bu kararın yürürlüğe girdiği tarihten 30/04/2020 tarihine kadar, nafaka alacaklarına ilişkin icra takipleri hariç olmak üzere, yurt genelinde yürütülmekte olan tüm icra ve iflas takiplerinin durdurulmasına ve bu çerçevede taraf ve takip işlemlerinin yapılmamasına, yeni icra ve iflas takip taleplerinin alınmamasına ve ihtiyati haciz kararlarının icra ve infaz edilmemesine…” karar verilmiştir.”
• “Daha sonra 26/03/2020 tarih ve 31080 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7226 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanununun Geçici 1. Maddesinin “Birinci fıkrasının (b) bendinde (…) İcra İflas Kanunu ile takip hukukuna ilişkin diğer kanunlarda belirlenen süreler ve bu kapsamda hakim veya icra ve iflas daireleri tarafından tayin edilen süreler; nafaka alacaklarına ilişkin icra takipleri hariç olmak üzere tüm icra ve iflas takipleri, taraf ve takip işlemleri, yeni icra ve iflas takip taleplerinin alınması, ihtiyati haciz kararlarının icra ve infazına ilişkin işlemler 22/03/2020 (bu tarih dahil) tarihinden itibaren 30/04/2020 (bu tarih dahil) tarihine kadar durur. Bu süreler, durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden itibaren işlemeye başlar. Durma süresinin başladığı tarih itibariyle, bitimine 15 gün ve daha az kalmış olan süreler, durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden başlamak üzere 15 gün uzamış sayılır. (…)”
• “Üçüncü fıkrasının (b) bendinde; “Durma süresi içinde rızaen yapılan ödemeler kabul edilir ve taraflardan biri, diğer tarfın lehine olan işlemlerin yapılmasını talep edebilir.””
• “Aynı maddenin (ç) bendinde; “İcra ve İflas hizmetlerinin aksamaması için gerekli olan diğer tedbirler alınır.””

            İcra iflas takiplerinin durdurulmasına ilişkin yukarıda belirtilen tedbirlerin uygulanmasına yönelik ise şu cevap verilmiştir;

“Nafaka alacaklarına ilişkin takiplerin ve dolayısıyla maaş hacizlerinin devam edeceği açık olup, başka sebebe dayanan diğer maaş hacizlerinin devam etmesinin ve maaş kesintilerinin yapılmasının İcra ve İflas Takiplerinin Durdurulmasına Dair 2279 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararına ve yukarıda bahsi geçen yasal düzenlemelere aykırılık oluşturmayacağı, zira icra takiplerinin durdurulduğu tarih aralığında icra daireleri tarafından yeni haciz kararları alınamayacağından maaş haczi ve kesintileri için ilgili kurum ve kişilere yazılan müzekkerelerin postada gecikmiş olması ve takibin dayanağının nafaka borcuna ilişkin olup olmadığının veya diğer taraf lehine talep edilen bir işlem kapsamında bulunup bulunmadığının kesinti yapacak kurum ya da kişi tarafından bilinemeyecek olması gibi hususlar dikkate alındığında haciz müzekkerelerinin gereği yerine getirilerek maaş kesintilerinin ilgili icra dairesi hesabına gönderilmesinin uygun olacağı,

            Maaş kesintilerinden icra dosyasına gelen ödemelerle ilgili ihtilaf bulunup bulunmadığının, alacaklısına ödenip ödenmeyeceğinin icra müdürlüğünce takdir edileceği, yapılacak işlemin hukuka aykırı veya hadiseye uygun bulunup bulunmadığının düşünülmesi halinde ancak borçlu tarafından İcra ve İflas Kanununun 16. Maddesi kapsamında şikayet yoluyla icra mahkemesine taşınabileceği, bu durumda mahkemelerce verilecek karar gereğince icra müdürlüklerince işlem tesis edilmesi gerektiği” şeklinde değerlendirilmiştir.

            En nihayetinde “uygulanan maaş haczi kesintilerine devam edilmesi ve birden fazla icra dosyasının bulunması ve bir dosyadan yapılan kesintinin bitmesi halinde sırası gelen icra dosyaları için de maaş haczi kesintisini yapılması gerektiği “ şeklinde değerlendirilmiştir.

            Bu çerçevede anlaşıldığı üzere yargılamaya ve icra takiplerine ilişkin sürelerin durmuş olmasına rağmen; hakkında icra takibi yürütülen çalışanlar bakımından maaş haczi kesintileri devam edeceğinden çalışanların ve işverenlerin bu hususları gözetmesi gerekmektedir.

            Ayrıca nafaka alacaklarına ilişkin olanlar dışındaki icra takiplerinde maaş kesintilerinin durdurulmasının aslında yukarıda belirtilen 22/03/2020 tarihli Cumhurbaşkanlığı Kararı ve 26/03/2020 tarihli 7226 sayılı kanuna aykırılık oluşturmayacağına her ne kadar değinilmiş olsa da işleyişte birtakım sorunların doğabileceği ve bu çerçevede nafaka alacaklılarının hak ihlaline uğrayabileceği ihtimaline binaen maaş haczi kesintilerinin tamamının devam etmesi gerektiği vurgulanmıştır.

            Bunun yanında borçludan yapılan maaş kesintisi sonucunda icra dairelerinin hesabına aktarılan paranın alacaklıya reddiyatının yapılıp yapılmayacağı noktasında takdir icra müdürlüğüne bırakılmıştır. Yani borca istinaden kesinti yapılan meblağ icra müdürlüğü uhdesinde kalarak alacaklısına gönderilmeyebilecektir. Bu çerçevede doğabilecek hukuka aykırılıklara ilişkin ise İİK m. 16 çerçevesinde şikayet yoluna başvurulabileceği belirtilse de 7226 sayılı kanun uyarınca 30/04/2020 tarihine kadar yargılamaya ilişkin süreler durdurulmuş olduğundan bu tarihe kadar şikayet yoluna da gidilemeyecektir.