09/06/2021

21 Mayıs 2021’de Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulan Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına ilişkin Kanun Teklifi 3 Haziran 2021’de TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilmiş, 7326 Sayılı Kanun olarak 9 Haziran 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yapılan düzenlemelerin büyük bölümünün 2018 yılında 7143 Sayılı “Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun” ile ayniyet içermektedir.

Kanun sistematiği kapsam ve tanımlar ile başlamakta yapılandırılabilecek alacaklar ve istisnaları sayılmak suretiyle devam etmekte ve yürürlük hükmü ile sonlanmaktadır. Anlatımımız/ yazımız konusu bu sistematiğe dayalı olarak sürecektir.

Kanun ile 30 Nisan 2021 dâhil bu tarihten önce belirlenmiş vergiler, vergi cezaları, yukarıda saydığımız istisnalar hariç idari para cezaları, gümrük vergileri, bazı sigorta primleri ile bu alacaklara ilişkin fer’i alacaklar, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu, İl Özel İdareleri, Belediyeler ve daha birçok kamu kurum ve kuruluşuna olan bazı borçlar yapılandırılacaktır. Ancak 30 Nisan 2021 tarihinden önce verilen idari para cezaları, Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun ekli (III) sayılı cetvelindeki kurumlar tarafından kesilen idari para cezaları, Umumi Hıfzıssıhha Kanunu gereği Covid-19 ile mücadele kapsamında verilen idari para cezaları ile tütün ve tütün mamulleri kullanımından kaynaklanan idari para cezaları ise kapsam dışında tutulacaktır.

7143 Sayılı  Kanun ile 2018’de yapılan yapılandırmadan farklarının ise şu şekilde sayılması mümkündür;

-2018’deki düzenlemeye göre Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıkları (YİKOB)’ların, vadesi geldiği halde ödenmemiş bulunan taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı ile buna bağlı fer’i alacakların Kanuna göre yapılacak hesaplama sonucu belirlenecek tutarın ödenmesi halinde bu alacaklara bağlı alacakların tahsilinden vazgeçilmiştir. Yeni düzenlemeye göre YİKOB’ların vadesi 30 Nisan 2021’den önce olduğu halde ödenmemiş 6183 sayılı Kanun kapsamında takip edilen alacak asılları ile buna bağlı fer’i alacaklarının Kanuna göre yapılacak hesaplama sonucu belirlenecek tutarın ödenmesi halinde bu alacaklara bağlı alacakların tahsilinden vazgeçilmiştir.

-Yeni düzenleme ile 2018’deki yapılandırmadan farklı olarak 2560 sayılı Kanun kapsamında Büyükşehir Belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerinin, vadesi 30/4/2021 tarihinden (bu tarih dâhil) önce olduğu hâlde bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş bulunan; su ve atık su bedeli alacak asıllarının tamamı ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i alacakları da yapılandırılmıştır.

-Bu Kanunun 3 üncü maddesi hükmünden yararlananların başka Kanunlardaki indirimlerden yararlanamayacağı her iki düzenlemede de kabul edilmiştir. İndiriminden yararlanılamayacak kanunlara 2886 Sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 75. Maddesinden kaynaklanan indirimler de eklenmiştir.

-Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, artırımda bulunmak istedikleri yıl ile ilgili olarak vermiş oldukları gelir vergisi beyannamelerinde, zarar beyan edilmiş olması, indirim ve istisnalar nedeniyle matrah oluşmaması ya da hiç beyanname verilmemiş olması hâlinde, vergilendirmeye esas alınacak matrah alt sınırında yeni değerler belirlenmiştir.

-7326 Sayılı Kanun ile düzenlenen diğer bir yenilik ise matrah veya vergi artırımı sonucunda tahakkuk eden vergilerin tamamının ilk taksit ödeme süresi içerisinde peşin olarak ödenmesi hâlinde, bu vergilerden %10 indirim yapılır ve katsayı uygulanmayacaktır.

-İşletme kayıtları düzeltilirken beyan edilen; makine, teçhizat, demirbaş ve emtiaların bedeli üzerinden KDV hesaplanırken %10 oran esas alınırken yeni düzenlemeye göre bedel, oranların yarısı esas alınacaktır. Aynı zamanda yeni düzenleme ile mükellefler, işletmelerinde bulunduğu halde kayıtlarında yer almayan basılı kitap ve süreli yayınları, kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedel üzerinden %4 oranında KDV hesaplamak ve beyan ederek ödemek suretiyle defterlerine kaydedebilirler.

-31/3/2018 tarihinden önce (bu tarih dâhil) yapılan tespitlere ilişkin olup bu Kanunun yayımı tarihinden önce kesinleştiği hâlde bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş olan idari para cezası asıllarının %50’si ile bu tutara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden bu Kanunun yayımı tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, idari para cezası asıllarının kalan %50’si ile idari para cezasına uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacaklarının tamamının tahsilinden vazgeçilir.

-Yeni düzenlemede aranan şartlardan biri de alacağın Kanun’un 2. Maddesinde sayılan kesinleşmiş alacaklardan olabilmesi için borç durumunu gösterir belgede yer almaması için bu borçların en az %10’unun ödenmiş olması şarttır.

-7326 Sayılı Kanun ile meslek odalarının tahsili ile yetkili olduğu alacaklar için de yapılandırma yoluna gidilmiştir. Bu kapsamda yapılan yeniliklere Türk Veteriner Hekimleri Birliğine olan birlik payı borçları yapılandırması örnek verilebilir.

-5834 sayılı Karşılıksız Çek ve Protestolu Senetler ile Kredi ve Kredi Kartları Borçlarına İlişkin Kayıtların Dikkate Alınmaması Hakkında Kanun’a Geçici 3. Madde ilave edilmiştir.

İlgili madde “GEÇİCİ MADDE 3 - (1) Anapara ve/veya taksit ödeme tarihi 20/5/2021 tarihinden önce olup da; kullandığı nakdî ve gayrî nakdî kredilerinin anapara, faiz ve/veya ferilerine ilişkin ödemelerini aksatan gerçek ve tüzel kişilerin, ticari faaliyette bulunan ve bulunmayan gerçek kişilerin ve kredi müşterilerinin karşılıksız çıkan çek, protesto edilmiş senet, kredi kartı ve diğer kredi borçlarına ilişkin 5411 sayılı Kanunun ek 1 inci maddesi hükmü uyarınca kurulan Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi nezdinde tutulan kayıtları, söz konusu borçların ödenmesi geciken kısmının 31/12/2021 tarihine kadar tamamının ödenmesi veya yeniden yapılandırılması halinde, bu kişilerle yapılan finansal işlemlerde kredi kuruluşları ve finansal kuruluşlar tarafından dikkate alınmaz.

(2) Kredi kuruluşları ve finansal kuruluşların birinci fıkra hükmü uyarınca mevcut kredileri yeniden yapılandırması veya yeni kredi kullandırması, bu kuruluşlara hukuki ve cezai sorumluluk doğurmaz.”  şeklindedir.